معرفی کتاب دیوان اشعار فروغ فرخزاد

«و این منم: زنی تنها، در آستانه‌ی فصلی سرد»… در کتاب دیوان اشعار فروغ فرخزاد مخاطب مجموعه‌ی سروده‌های فروغ فرخزاد، بانوی بزرگ شعر معاصر ایران در دهه‌های سی و چهل خورشیدی خواهید بود. این دیوان از پنج دفتر شعر منتشرشده از فروغ تشکیل شده است.

درباره کتاب دیوان اشعار فروغ فرخزاد

شکی نیست که فروغ فرخزاد (Forugh Farrokhzad)، در کنار بزرگانی چون نیما یوشیج، مهدی اخوان ثالث، احمد شاملو و سهراب سپهری، یکی از قله‌های دست‌نیافتنی شعر معاصر فارسی است. این بانوی بزرگ در طول زندگی کوتاه اما به غایت پربار و غنی خویش، شماری از درخشان‌ترین اشعار زبان فارسی در دوران تجدید حیات این زبان را سرود. در کتاب دیوان اشعار فروغ فرخزاد مخاطب همین سروده‌ها خواهید بود.

دیوان اشعار فروغ فرخزاد از پنج دفتر شعری تشکیل شده است. سه دفتر نخست که به ترتیب عناوین «اسیر»، «دیوار» و «عصیان» را بر خود دارند، متشکل از اشعار کلاسیک و نیماییِ فروغ‌اند. فرخزاد در اشعار این سه دفتر، در قامت شاعری جوان با دلی سودایی و سری عاصی ظاهر شده است. ستایش از مظاهر عشق زمینی، شِکوه از حیاتِ خشک و ریایی جامعه، دفاع از تنانگی و زنانگی، و سرودن از شورهای ملازم جوانی، اصلی‌ترین مضامین دفاتر سه‌گانه‌ی مذکور را می‌سازند.

در دفتر چهارم دیوان اما، فروغ در کسوت شاعری به کل متفاوت قامت علم کرده است. این دفتر که «تولدی دیگر» نام دارد، از سی و پنج قطعه‌ی شعری تشکیل شده، که عمدتاً در قالب شعر آزاد سروده شده‌اند. چاپ اول تولدی دیگر به سال 1342 بازمی‌گردد. در اشعار این دفتر نوعی رازوارگی مشهود است؛ ابهامی قرین با شخصی‌ترین تجلیاتِ دلِ شاعر. فروغ با تولدی دیگر به راستی دگرباره متولد شد و مسیر شاعریِ خویش را از نو آغاز نمود. این مسیر در دفتر واپسین دیوان، با عنوان «ایمان بیاوریم به آغاز فصل سرد»، منتشرشده به سال 1352، به اوج خود رسید. در ایمان بیاوریم به آغاز فصل سرد مخاطب هفت شعر بلندیم که هر کدام به جرئت جزو شاهکارهای شعر فارسی در صد ساله‌ی اخیر به شمار می‌روند. در این هفت شعر فروغ را شاعری عارف‌مسلک می‌بینیم که راز عشق و حیات را از دلِ خاک می‌پرسد و عاشقانه با ذره‌ذره‌ی اجزای عالم به مناجات می‌نشیند. دفتر ایمان بیاوریم به آغاز فصل سرد بود که احمد شاملو، شاعر نامدار معاصر را واداشت تا از «اعجاز کلام فروغ» سخن بگوید؛ و محمدرضا شفیعی کدکنی، استاد بزرگ زبان و ادبیات فارسی را بر آن داشت تا فروغ را یگی از بزرگ‌ترین مدرنیست‌های عرصه‌ی شعر فارسی لقب دهد.

به طور کل باید گفت که فروغ فرخزاد یکی از ستون‌های ادبیات معاصر این مرزوبوم است. بدون شناخت او و بی‌آشنایی با بوطیقای خاص شعر وی، نمی‌توان به درکی صحیح و جامع از روند تحول شعر فارسی در دوران معاصر نائل آمد. در شعر فروغ، برخی از مهم‌ترین مضامین ادبیات معاصر ایران برای نخستین بار مطرح شده‌اند. همچنین، زیبایی‌شناسی کلام وی، به تنهایی سطح ادبیِ شعر فارسی را چندین و چند پله ارتقا داده است. از جمیع این توضیحات درمی‌یابیم که هنگام مطالعه‌ی دیوان اشعار فروغ فرخزاد، با یکی از مهم‌ترین کتاب‌های تاریخ ادبیات ایران سر و کار داریم.

تاکنون ناشرین فراوانی اقدام به چاپ و انتشار دیوان اشعار فروغ فرخزاد نموده‌اند. نسخه‌ای از این دیوان که هم‌اینک پیش روی شماست، به همت انتشارات کلک آزادگان روانه‌ی بازار نشر شده است.